Nu metal

to gatunek muzyczny opierający się pierwotnie na funk metalu i rocku alternatywnym charakteryzujący się ciężkim brzmieniem nisko strojonych gitar, często występującymi psychodelicznymi riffami, agresywnymi, skandowanymi partiami wokalnymi oraz funkową sekcją rytmiczną.

Powstanie

Termin nu metal został wymyślony przez producenta Rossa Robinsona jako "New Metal" i przerobiony przez wokalistę KoЯn – Jonathana Davisa na "New Urban Metal" (N.U. Metal – nowy miejski metal – przymiotnik miejski w tym wypadku nawiązuje do ulicznej kultury hip-hopowej). Kluczowe zespoły numetalowe to KoЯn oraz Deftones, a więc jego początki sięgają lat 1993-1994, a jeżeli wziąć pod uwagę pierwsze demówki oraz koncepcje – 1990.

Informacje ogólne

Pod względem ideologii, tekstów oraz image'u nu metal jest najcięższym podgatunkiem rocka, natomiast brzmieniowo należy do metalu i właśnie z tego względu zespoły numetalowe nie grają na jednej scenie z zespołami rockowymi, tylko z innymi zespołami reprezentującymi nowoczesne gatunki metalu i hardcore.

Cały gatunek opiera się w większości na rytmie, wyznaczając nowy nurt w metalu, który dotychczas opierał się głównie na harmonii i melodyce, dzięki czemu wyjątkowo łatwo mogą go przenikać inne gatunki - w obecnej muzyce popularnej funkowa synkopa jest niezwykle często napotykana (np. rap).

Przeważają tzw. kwinty rockowe, mało solówek (w większości całkowity brak). Perkusja i bas (który jest bardzo dobrze słyszalny, czasami ustawiony głośniej od gitar rytmicznych) przeważnie gra rytm funkowej synkopy (większość przypadków) oraz różne standardowe motywy występujące w rocku.

Wokal jest silnie zróżnicowany - począwszy od psychodelicznego stylu Chino Moreno (Deftones), poprzez charakterystyczne brzmienie Eliasa Soriano (Nonpoint) na unikalnym Jonathanie Davisie kończąc, zakres brzmieniowy jest bardzo szeroki. Choć śpiew jest często agresywny, pozostaje czysty - growl/scream występuje tu rzadko. Powodem dla którego Nu Metal jest często mylony z Rapcorem jest pojawianie się skandowanego głosu w niektórych utworach, nie jest to jednak faktyczne rapowanie.

Ciekawostką jest zespół Slipknot (będący połączeniem nu oraz death metalu) prezentujący bardziej rozbudowane partie perkusyjne, odbiegające od podziałów rytmicznych stosowanych w starszych gatunkach metalu.

Uwaga! Nu metal nie jest połączeniem metalu z rapem, co jest często używaną błędną definicją (jest to rapcore), czy połączeniem metalu z elektroniką (metal/rock industrialny). Faktem jest jednak, iż bardzo wiele kapel rapcorowych upodobniło się brzmieniowo do nu metalu (Limp Bizkit, P.O.D.), znane są też powszechnie fuzje nu metal/industrial (Static-X, Spineshank).

Brzmienie

Cechą rozpoznawczą Nu Metalu jest brzmienie nisko strojonych (od C w dół), silnie przesterowanych gitar, często barytonowych bądź siedmiostrunowych, lub też barytonowych siedmiostrunowych (przy czym należy zaznaczyć, iż to właśnie KoЯn rozpowszechnił stosowanie przez muzyków metalowych gitar 7-strunowych). Typ używanego przesteru to tzw. "Modern Hi-Gain", czyli w bardzo dużym stopniu (dużo większym niż w starych gatunkach metalu) przesterowany sygnał o charakterystyce distortion, zawsze z dużą ilością tonów niskich w EQ. Daje to uczucie silnego, "kopiącego" basu. W tym celu zakładane są też grube struny, praktycznie od 0.11-0.54 wzwyż. Modern Hi-Gain po raz pierwszy pojawiwszy się w nu metalu, przeniósł się na większość obecnych gatunków metalowych.

Gitary basowe są przeważnie 5-strunowe, w celu dobrego zgrania z gitarami 7-strunowymi bądź po prostu niskimi strojami gitar.

W perkusji dominuje silnie klaszczący werbel i stopa, jasno brzmiące talerze oraz bardzo krótki pogłos. Niezwykle popularnym modelem perkusji występującym w Nu Metalu jest Tama Starclassic, właśnie dzięki której można łatwo uzyskać takie brzmienie.

Wszystko to powoduje iż w paśmie nad resztą przeważa bas, środek jest zwykle wcięty. Doskonale słyszalna jest też wysoka góra w postaci talerzy perkusyjnych, oraz "klaszczący", zbasowany werbel.

Tematyka i aktywność sceniczna

Tematyka utworów numetalowych jest typowo rockowo-popularna: przeważnie opiewa w historie życia codziennego, bądź też przejścia rodzinnie. Często spotykane są teksty psychodeliczne, rzadziej metafizyczne, natomiast występuje całkowity brak epickich historii fantasy, tekstów o tematyce historycznej, bądź nawiązań do astrologii/okultyzmu.

Nu metal wypracował własny psychodeliczny styl. Zapoczątkował go zespół KoЯn, którego większość tekstów opowiada o człowieku (to historia Jonathana Davisa), który miał trudne dzieciństwo oraz był prześladowany przez ojca i wiele innych osób. Deftones również robi podobne muzycznie psychodeliczne utwory, jednak ich tematyka jest poetycka i abstrakcyjna. W warstwie muzycznej takich piosenek słyszalne są wpływy gigantów rocka psychodelicznego (KoЯn zrobił nawet cover utworu Pink Floyd pt. "Another brick in the wall").

W tematyce obecny jest także pewien odpowiednik raperskiego bragadaccio (są to utwory pisane na własną cześć) w postaci czadowych, "wybuchowych" utworów świetnie sprawdzających się na koncertach, wychwalających zespół i jego muzykę.

Najlepszym przykładem zilustrowania numetalowego "bragadaccio" są utwory "From this day" oraz "Desire to fire" kapeli Machine Head. Jak określił to sam zespół, "Desire to fire" jest utworem nawiązującym do faktu iż swojego czasu żaden zespół nie chciał grać z nimi na jednej scenie, gdyż stawiali swoim poziomem zbyt wysoką poprzeczkę.

Zespoły numetalowe (podobnie jak hardcorowe i metalcorowe) są bardzo aktywne na scenie. Muzycy starają się możliwie mało stać w miejscu, a wokaliści intensywnie podtrzymują interakcję pomiędzy zespołem a publicznością – w przeciwieństwie do starszego metalu, gdzie jest to w zasadzie nie spotykane.

Image

Ciekawostką jest iż numetalowy image nie jest spotykany nigdzie indziej na scenie metalowej, stanowiąc ogromny kontrast. Na tle tym obecne jest częste występowanie tarć pomiędzy fanami "oldschoolowego" image oraz bardziej nowoczesnego, aktualnego i coraz częściej spotykanego w mediach. Tradycyjny death/black/heavy/thrash metal ma sporo elementów wspólnych, podczas gdy nu metal z braku innych możliwości, grający na jednej scenie z zespołami stricte metalowymi, wyraźnie od nich odstaje pod każdym względem.

Przeważa połączenie image moshcoru oraz hip-hopu z elementami współczesnego hard rocka, w postaci białych adidasów/butów do jazdy na deskorolce, szerokich spodni jeansowych/szerokich bojówek oraz czarnej koszuli/szerokiej bluzy. W wariancie cieplejszym krótkie spodnie (ale nie krótsze niż 3/4) i różnorakie sportowe/skateowe/hip-hopowe koszulki, w tym niezwykle często spotykane tzw "hokejówki" . W dodatkach, pieszczochy zostały zastąpione przez sportowe frotki na nadgarstek, a skórzane pasy ćwiekowane przez paski parciane (bądź zwykłe skórzane). Obecny jest też stonowany kolorystycznie image oraz moda na łańcuchy do spodni.

Najpopularniejszymi fryzurami w tym nurcie są zaczerpnięte z reggae dredy oraz średnio-krótkie włosy zaczesane do góry (wariant depeche mode) oraz inne modne z użyciem żelu do włosów.

Tatuaże występują tu często, choć nie aż tak jak w hardcorze. Rozpowszechniony jest też umiarkowany piercing.

Fani Nu Metalu za bezguście uważają zaś elementy przedstawiające loga/nazwy zespołów (bluzy, koszulki), buty glany, plecaki kostki, wąski, ciasny krój ubrań oraz wąsy. Długie włosy nie zbite w dready spotykane są rzadko (choć są wyjątki, np. Disturbed).

Wszystko to sprawiło, że konserwatywny świat muzyki metalowej często kategorycznie wyklucza jakiekolwiek pokrewieństwo nu metalu z "prawdziwym" metalem.

"New rock" a nu metal

Nu metal kojarzony jest błędnie z zespołami stricte rockowymi takimi jak Linkin Park, Evanescence bądź Lostprophets, co przyczyniło się do ogromnej niechęci fanów tradycyjnego metalu wobec tej muzyki. Jest to jednak zwykły nowoczesny rock.

Nu metal w Polsce

W Polsce gatunek nu metal nigdy się nie przyjął, jest jednak kilka grup, które go grają. Najważniejszą z nich jest częstochowskie Maklekfuckle ze swoją płytą B.OOO.M. Pozostałe grupy to np. None i Chassis.

Nu metal obecnie

Obecnie nu metal przechodzi okres swojej naturalnej śmierci. Zaczął się on w roku 2003, gdy po czterech poprzednich niemalże stricte numetalowych Ozzfestach w niszę tę wkroczył gatunek znany jako metalcore. Ozzfest był festiwalem na którym wybiło się mnóstwo zespołów numetalowych. Po zastąpieniu ich zespołami metalcorowymi, nu metal w mediach pojawiał się dużo rzadziej, aż do niemal całkowitego zaniku.

Główne trzy powody takiego rozwoju sprawy to:

1. Przypisanie dziennikarzom terminu nu metal (obecnie nawet KoЯn sugeruje iż nazwę tą wymyślili dziennikarze) jako określenie na kiepski, "popowy" metal robiony "pod publiczność" dla grona nastoletnich odbiorców.

2. Niechęć do tej muzyki przez zagorzałych fanów oldschoolowego metalu oraz do jego specyficznego, bardzo różniącego się od reszty image.

3. Przejmowanie niszy odbiorców nu metalu przez bardzo dynamicznie rozwijające się metalcore.

Wpływ nu metalu na inne gatunki muzyczne

Pomimo niemal całkowitego wygaśnięcia tego gatunku, jego wpływ pozostawił ślad na ogromnej rzeszy powstałych w tamtym czasie zespołów metalowych i sporej części powstałych później. Jest to bardzo dobrze widoczne w rytmice wielu obecnych bandów grających metal i konsekwentnej zmiany brzmienia na Hi-Gain przez większość obecnie działających kapel wykonujących ciężką gitarową muzykę. Nu Metal największy wpływ wywarł jednak na tzw. Gothenburg Metal (znany także jako Szwedzki Melodic Death Metal).

Najlepszym przykładem tego są cztery płyty dwóch głównych szwedzkich zespołów wykonujących ten gatunek (Soilwork, In Flames) zatytułowane odpowiednio "Figure Number Five", "Stabbing the Drama" (Soilwork) i "Reroute to Remain", "Soundtrack to Your Escape" (In Flames).

Soilwork wyraźnie skrócił na nich solówki i zmienił styl na potężne, cięte riffy wspomagane skrajnie silnymi przesterami typu Hi-Gain. Odbiegł też od swojej dawnej stricte deathmetalowej harmonii muzycznej i komponowania riffów oraz solówek przez dwie uzupełniające się partie pozostające w harmoniach, na rzecz mocno zarysowanego podziału na partie gitary rytmicznej i solowej. Death metalowa perkusja prawie nigdy się tu nie pojawia, występuje natomiast więcej (w stosunku do poprzednich dokonań) elektroniki. Wpływ ten osiągnął apogeum w piosence Soilworka pt. "Nerve", która jest klasycznym, przykładnym wręcz utworem nu metalowym.

In Flames postąpiło podobnie z tą różnicą, że dodatkowo brzmienie ich gitary basowej upodobniło się bardziej do numetalowego buczenia nisko strojonego basu, zaznaczając iż basista In Flames gra teraz przeważnie palcami. Najlepszym przykładem wpływu nu metalu na twórczość tego zespołu jest utwór "Cloud Connected".