Koma Berxwedan

Koma Berxwedan'ı bugüne getiren amacıdır, ulusal değerlerdir. Bizi ayakta tutan, yaşatan tılsım budur. Kürt ulusal mücadelesine parallel olarak, Koma Berxwedan da büyüdü bugüne geldi."

Koma Berxwedan, 20 yılla yakın geçmişi ile Kürt halkının moral kaynağı. Savaşın en şiddetli yaşandığı dönemlerde Kürt halkından hiç bir zaman ayrılmadı, müziği ile acılarına, coşkularına merhem oldu. Grubu, bugün hala birçok kişi ilk günkü heyecanı yaşayarak dinliyor, dinlerken geçmış zamanları da unutmuyor.

1983 yılında Avrupa'da bir grup yurtsever müzisyen tarafından kurulan Koma Berxwedan, birçok müzik grubunun yaşadığı akibetin tersi bir rotayı izleyerek tıpkı "Anka kuşu gibi külerinden doğarak" bugüne geldi.

Avrupa"da kısa bir süre önce başlattığı konserler dizisi ile yeniden dinleyicisi ile buluşan Koma Berxwedan, bugüne kadar 13 kaset ve CD'ye imza attı.

Bu sıralar yoğun bir çalışma içerisinde olan Grup, bir yandan yeni kaset çalışması yaparken bir yandan da konserler dizisini sürdürüyor. Avrupa'daki konserler dizisine, Kürdistan dağlarında kısa bir süre önce gerçekleştirilen Kültür Sanat Konferansı'na katılan grubun elemanlarından Kawa, Cevat, Şemdin ve Sefkan da ayaklarının tozu ile gelerek katıldılar. Avrupa"da düzenlenen büyük etkinliklerin bir çoğunda kalabalık bir koro ile sürekli dinleyicilerinin önüne çıkan Grup, önümüzdeki dönemde kalıcı bir koro oluşturmayı ve bunu da orkestraya dönüştürmeyi planlıyor.

Koma Berxwedan'ın elemanlarından Beser Şahin, Bınevş, Cevat ve Xelil Xemgin ile Almanya'nın Köln kentinden grubun dünü bugünü üzerine konuştuk.

Koma Berxwedan birçok müzik grubunun kurulup kısa bir süre sonra dağıldığı bir süreçten bugüne geldi. 20 yıla yakın geçmişini gözönüne aldığımızda grubunuzu ayakta tutan, bugüne getiren gücü nasıl ifade edebilirsiniz?

XELİL XEMGİN: Bu tür oluşumları yaşatan amaçtır. Amaç kişiselse, maddiyatsa kısa bir süre sonra dağıldıklarını görüyoruz. Koma Berxwedan'ı bugüne getiren amacıdır, ulusal değerlerdir. Bizi ayakta tutan, yaşatan tılsım budur. Kürt ulusal mücadelesine parallel olarak, Koma Berxwedan da büyüdü bugüne geldi.

Koma Berxwedan kurulurken ne gibi zorluklarla karşılaştınız?

XELİL XEMGİN: Kuruluş döneminde yaşadığımız zorluklar, özgürlük mücadelesinin karşılaştığı zorluklara paraleldi. O dönemde Kürt halkı çok büyuk değerler vererek kendi kimliğine sahip çıktı, bu zorluklari biz de yaşadık. Şunu hatırlıyorum, o dönemde bir çalgıcı arkadaş bulmakta çok zorlanıyorduk. Çalışmalar çok amatörceydi. Bir de insanlar bugünkü gibi sanata, sanatçıya fazla ilgi göstermiyordu. Sanat, sanatçı bir moral güç olarak görülme, destek verme çok azdı. Bu zorlukları ulusal mücadelenin geldiği aşama ile aştık. Bugün yaşadığımız sorunlar ise büyümenın beraberinde getirdiği sorunlardır.

Koma Berxwedan"ın Kürt halkı için bir gelenek bir yaşam biçimi haline geldi diyebilr miyiz?

BESER ŞAHİN: Toplumumuz bir değişim dönüşümü yaşıyor bunun yarattığı devrimci bir kültür var. Koma Berxwedan da bu kültürü bir yanı ile otantizimle koruma, geliştirmeye çalıştı. Devrimci kültürü imkanlar dahilinde elimizden geldiğince yansıtmaya, halka aktarma, bunu bir yaşam biçimine büründürme çabası içerisinde oldu.

Grubunuzun Kürt ulusal motiflerinin tümü yansıttığına inanıyor musunuz?

BESER ŞAHİN: Bu konuda eksikliğimizi biliyoruz. Özeleştiri içerisindeyiz. Çalışmalarımızın da halkımızın davası gibi kapsayıcı olamak zorunda, bu konuda sıkıntılar var. Bugüne kadar bunun özeleştirisini verdik. Son dönemdeki çalışmalarımıza Kürtçenin diğer lehçelerini de katma gibi bir çaba içersindeyiz.

Koma Berxwedan alışık olmadığımız bir şekilde konserler dizisi başlattı. Halkla buluşmada bir gecikme mi yaşandı, yoksa başka bir ihtiyaçtan mı kaynaklanıyor?

BINEVŞ: Kişisel görüşüm olacak. Yeni süreçle birlikte değişen birçok şey var, bu değişim kültürede yansıyor. Bu konserlerdeki amaç, geleneksel gecelerden ziyade bu tür konserlerle halkın ihtiyacına cevap vermek, halkı dinleme kültürü ile baş başa bırakma, bir fikir, duygu alışverişinde bulunmak. Bu ilk kez oluyor diyebilirim. İsviçre ve Avusturya'da bunu yaşadık.

Kürt ulusal mücadelesi kültür sanat çalışmalarına önemli rol biçiyor. Bu anlamda yeterince rolünüzü oynadığınıza inanıyor musunuz?

CEVAT: Gerilla verdiği 15 yılık mücadelede bize, sanat dünyasına birçok materyal sundu. Bu ne kadar değerlendirildi ayrı bir tartışma ama en fazla da, Koma Berxwedan'ın değerlendirdiğinı söyleyebilirim. Bundan yola çıkarak, bundan sonra da Koma Berxwedan'ın bu imkanları daha fazlası ile değerlendireceğine inaniyorum.

Gerilla da bu konuda bize güveniyor ve hiç bir şüphesi yoktur. Yeni sürece sanat cephesinden cevap verilip verilemeyeceği siyasi bir tartışmadır, değerlendirmeye tabidir. Ama şunu belirtmek istiyorum: Ortadoğu'da senin silahlı gücün olursa, sen sanat da yaparsın diplomasi de yaparsın. Bu güç yoksa veya zayıfsa diğer çalışmalarda da bu belirleyici olacak..

BESER: Her toplumun, halkın dayandığı temel güç elbetteki kültürdür. Bundan yola çıkarak tarihimizi ele aldığımızda, yasaklı bir kültürün mirasçıları olduğumuz görülecektir. Bu anlamda 20 yılık bir mücadele sürüyor. Bu mücadele öncülüğünde bir diriliş yaşandı. Bu dirilişle birlikte zincirler koptu. Bu anlamda sanatta kendi öz dinamiği ile öncülük yapabildi mi noktasında hepimiz kendimizi sorgumamak durumundayiz. Sanattın üretkenliği yakalamak, yönünü ülkeye çevirmekle olur ve biz onu yapmaya çalışıyoruz. Bu anlamda gelinen aşamada gerilla rolünü oynadı, biz de cevap olunması noktasında bir yoğunluğu yaşıyoruz. Daha doğrusu anlayış temelinde anlamaya çalışıyoruz..

Yaratılan değerlerin kurumlaştırılması, onlara yeni değerlerin katılması, koruyup büyütülmesi noktasında eksikliklerin de yaşandığını belirtmek istiyorum.

Cevat arkadaş, siz ülkeden yeni döndünüz. Gerilla, bir zamanlar "gerillanın sesi" diye gösterilen Koma Berxwedan'a nasıl bakıyor?

CEVAT: Gerilla, Koma Berxwedan'ı devrimin bir parçası olarak görüyor. Koma Berxwedan gerilla için birçok şeyi ifade ediyor. Bunun nedeni ise şudur; modern, klasik ve otantik müziği ile gerillanın duygu, dünyasına hitap etmesidir. Gerillanın dili olamsıdır. Bundan dolayı Koma Berxwedan'ı sevip sayıyor. Eksiklikler yok mudur kuşkusuz vardır. Gerek yeterli imkanların olmaması gerek ise var olan imakanları kullanmamadan kaynaklanan eksiklikler vardır. Fakat yeni süreçte Koma Berxedan'ın bir attak yapma gibi bir görevi vardır. Bu konuda projelerimiz var, gerilla da bu konuda destekçi olacağını, her türlü imkanı Koma Berxwedan için seferber edeceklerini belirtiler.

Binevş arkadaş, siz gruba en son katılan kişisiniz. Bu anlamda duygularınızı öğrenmek istesek neler anlatırsın?

BINEVŞ: Grubun en son üyesiyim. İlk teklif geldiğinde çok şaşırdım ve bana ağır gelmışti. Çünkü çok geçmişi olan, şehitleri olan bir grup. Halkla gelişmiş bir gruptur. Bu anlamda kaldırabilir miyim diye çok tereddütte kaldım ve bir süre zorlandım. Sanat anlamında profesyonel değilim, sanatçı olmaya adayım. Bu anlamda benim için çok ağırdı. Ancak kısa süre içerisinde arkadaşların desteği ile grupla bütünleştim. Şunu belirtmek istiyorum; bu grupta olamak şanstır. Bu benim için bir onurdur. Hedefin büyük olmalı ki, yaşayabilesin, yaşatabilesin, grupta yer alabilesin. Bu anlamda, gençlerin bu imkandan faydalanmaları çağrısında bulunuyorum.

İsviçre'de grupla birlikte ilk kez solo bir parça okudum, o anki duygular çok farklıydı, herkese nasip olamayacak duygular yaşadım. Kalbim duracak gibiydi. Seni dinleyecek kitleyi biraz da kendin yaratman gerekiyor, bu anlamada büyük bir emek gerekiyor. Bu Koma Berxwedan da olmak için daha da çok gerekli.

Dünden bugüne

Kuruluşundan bugüne Koma Berxwedan elemanları:
Grubun ilk kurucuları Şehit Sefkan, Şehit Mizgın, Şehit Çiya, Seyitxan, Zozan, Xemgin Birhat, Türkan, Güler. 1985'te Xelil Xemgin gruba katıldı. 1988'te Diyar, 1990"da Eylem, Sefkan, Peyvan, 1993"te Şemdin, Şehit Serhat, ve Beser Şahin, 1994"te Kawa, 1997"de Cevat, 1998'de Zarife, 2000 yılında Bınevş.
Orkestra ve bağlamada: Ali, Memo, Nurhak.
Nefesliler: Yasin ve Dursun.
Klavye ve Bastgitar: Azad
Ritim: Hasan ve Cafer.

ASLAN SARAÇ